Nói lắp, còn được gọi là cà lăm, có tác động đáng kể đến giao tiếp, làm giảm sự tự tin trong việc nói chuyện và đôi khi ảnh hưởng đến học tập và công việc. Tuy nhiên, nói lắp hoàn toàn có thể được cải thiện thông qua sự hỗ trợ, tập luyện đúng cách và kiên trì.
BS CKII Nguyễn Xuân Thắng là người đứng đầu Khoa Y học truyền thống – Phục hồi chức năng, Bệnh viện Nhân dân 115.
1. Điều trị trò chuyện tại nhà:.
*Tập thư giãn:*
Thư giãn cơ: Tập thư giãn tất cả các cơ bắp.
Thả lỏng tinh thần:
Khi tập nên tự đặt mục tiêu: “Tôi là người chiến thắng nói nhiều, nói nhiều không thể đánh bại được tôi”.
Đừng nghĩ rằng nói lắp là một tình trạng xấu, gây phiền toái. Hãy coi đó là một vấn đề quan trọng đối với người khác thay vì bạn.
Tập trung tất cả sự chú ý vào trí óc, hít thở đều đặn, giống như bạn đang thiền.
Ngước nhìn vào gương, tưởng tượng rằng người đứng trong kính là một cá nhân khác và bắt đầu thảo luận về bất cứ chủ đề nào mình ưa thích.
Khác với việc đứng trước người khác, tuy nhiên phương pháp này sẽ làm bạn tự tin.
Hãy cố gắng nói tự nhiên trong vòng 30 phút. Ban đầu có thể không quen, nhưng đây là một phương pháp để luyện nghe giọng nói của chính mình. Điều này sẽ giúp bạn tự tin hơn rất nhiều.
Hình minh họa – Nguồn Intetnet
Xin lỗi, tôi không thể hiểu rõ yêu cầu của bạn. Bạn có thể cung cấp thêm thông tin hoặc đưa ra câu ví dụ khác để tôi có thể giúp bạn tốt hơn không?
Việc đọc to sẽ tăng cường sự tự tin của bạn. Ban đầu có thể gặp khó khăn, nhưng sau đó bạn sẽ học cách thở đúng. Một vấn đề lớn khi nói chuyện là không biết cách thở đúng, việc biết cách thở sẽ giúp bạn rèn luyện và khắc phục việc nói lắp.
Hãy tưởng tượng và mường tượng những từ bạn sẽ nói trước khi bắt đầu: Điều này có thể khá phức tạp nhưng chắc chắn sẽ mang lại lợi ích lớn cho bạn.
*Nếu bạn bị nói trùng lặp, cố gắng xóa bỏ những áp lực ra khỏi tâm trí.
Trước khi nói, hãy tạo ra một tinh thần lạc quan thay vì bi quan. Thường thì sự lo sợ gây ra việc nói lắp. Thay vì lo sợ, hãy chấp nhận rằng việc này có thể xảy ra và hãy tưởng tượng đến thành công. Điều này sẽ giúp bạn giải tỏa bất kỳ căng thẳng nào khi bạn gặp phải những tình huống bất ngờ.
*Tập tạo ra một sự sắp xếp trong tâm trí.
Tập thở để tạo ra cuộc trò chuyện dễ dàng. Thông thường, người nói lắp gặp vấn đề về hơi thở khi nói. Hãy thực hành thở để trở nên trôi chảy hơn khi nói chuyện.
Hãy thực hiện hơi thở sâu trước khi bắt đầu nói, tương tự như khi bạn lặn trong nước và phải thở sâu trước khi lặn. Điều này sẽ giúp bạn dễ dàng hít thở và điều chỉnh tâm trạng. Nếu bạn đang cảm thấy không thoải mái, hãy thử hít thở sâu qua mũi.
Hãy nhớ rằng khi bạn nói, hãy thở và nếu bạn nói lắp, hãy dừng lại để có thời gian thở, sau đó cố gắng sửa chữa câu và từ.
Đừng cố gắng nhớ tốc độ nói của bất kỳ người nào. Có rất nhiều người nói nhanh, nhưng mục tiêu không phải là giống họ. Mục tiêu của bạn là hiểu và ghi nhớ từ ngữ, học để nói với tốc độ vừa phải, không cần vội vàng, không cạnh tranh khi nói với người khác.
Cố gắng tạo sự lưu động khi nói: Người nói thường mất tật nói lắp khi hát vì những lý do sau: từ hát kéo dài hơn, sử dụng trơn tru dễ dàng hơn so với nói bình thường. Nếu bạn thêm một chút nhịp điệu vào lời nói của mình, bạn sẽ thấy tật nói lắp giảm đi đáng kể, thậm chí biến mất.
* Nếu bạn có một cuộc trò chuyện, đừng liên tục nhìn thẳng vào người nói chuyện.
Hãy quan sát qua đầu người đó hoặc một điểm phía sau phòng. Phương pháp này giúp bạn tránh căng thẳng vì căng thẳng thường dẫn đến chuỗi nói lắp.
Nếu bạn có thể, hãy nhìn vào người mà bạn đang nói chuyện để tạo sự kết nối. Nhưng đừng nhìn chằm chằm vào họ suốt thời gian nói chuyện, hãy tạo cho họ cảm giác thoải mái và cũng giúp bạn thấy thoải mái.
Đừng lo lắng vì những sai sót nhỏ: Hãy nhớ rằng bạn sẽ mắc phải một số sai lầm, nhưng không phải là những sai lầm mà bạn có ý định gây ra. Quan trọng là cách bạn đối phó với những sai lầm đó. Hãy nhớ rằng có thể thua trong một số trận đấu, nhưng mục tiêu của chúng ta là chiến thắng cuộc chiến toàn diện.
2. Thăm, luyện nói với chuyên gia ngôn ngữ:
Đừng lo lắng khi gặp chuyên gia ngôn ngữ nếu bạn cảm thấy mọi thứ không tốt lên. Hầu hết những người nói lắp sẽ cải thiện sau một thời gian, đặc biệt là những người trẻ. Thăm chuyên gia ngôn ngữ được đề xuất trong nhiều trường hợp, đặc biệt là những trường hợp gặp áp lực hoặc khó khăn trong việc nói chuyện, vì nó là một trở ngại lớn trong cuộc sống của họ.
*Ngôn ngữ phân tích sẽ hỗ trợ cho một số trường hợp:.
Tình trạng nói lắp kéo dài hơn 6 tháng.
Trở thành một sự xuất hiện thường xuyên hơn.
Gây ảnh hưởng đến việc học hoặc các hoạt động giao tiếp xã hội.
Các vấn đề tình cảm, như nỗi lo sợ hoặc việc tránh né các tình huống trò chuyện.
Khi tiếp tục trò chuyện, hãy nhắc đến việc vượt qua tuổi 5 hoặc trở nên đáng chú ý khi bắt đầu học đọc.
Có quá khứ gia đình đồn đại.
Nói lắp kèm theo sự bận tâm, u sầu.
Các chuyên gia ngôn ngữ trị liệu có thể hỗ trợ như thế nào: Họ sẽ cung cấp cho người nói lắp danh sách các buổi tập để giảm thiểu tác động của nói lắp trong giao tiếp. Sau đó, người nói lắp sẽ tự luyện tập trong các tình huống hàng ngày.
Chuyên gia ngôn ngữ có thể truyền đạt cho người thân rằng, thông qua việc luyện tập kỹ thuật và giúp đỡ, họ sẽ hiểu được những gì người nói lắp đang cố gắng đạt được. Điều này cũng giúp người nói lắp nhận thức được sự hỗ trợ và sự thông hiểu từ những người xung quanh.
*Chuyên gia ngôn ngữ sẽ đề xuất một nhóm hỗ trợ.
3. Cha mẹ nên và không nên thực hiện những gì.
Tránh làm cho trẻ lo lắng về khả năng nói lắp. Nếu cha mẹ quá quan tâm và chú trọng vào việc trẻ bị nói lắp, điều này sẽ khiến trẻ tức giận và gây ra nhiều lo lắng hơn. Điều này không có lợi cho trẻ, thậm chí còn gây hại.
Đừng bắt đứa trẻ phải chịu áp lực: Đưa đứa trẻ vào tình trạng áp lực để chúng học hỏi và rèn luyện sẽ không đạt được kết quả như mong đợi.
Hãy nghe một cách kiên nhẫn khi trẻ nói chậm, không cắt lời chúng.
Nếu bạn quan tâm đến tật nói lắp của trẻ, hãy dành thời gian riêng để thảo luận về vấn đề này và giới thiệu cách tập luyện phù hợp. Điều này sẽ cho trẻ thấy rằng bạn quan tâm và quan tâm đến họ.
Nếu con bạn tìm đến một chuyên gia ngôn ngữ, con có thể biết khi nào cần tiếp cận nhẹ nhàng và khi nào không. Hãy quan sát tất cả những gì xảy ra để có thể thông báo cho chuyên gia khi cần thiết.
Bác sĩ Chuyên gia II Nguyễn Xuân Thắng.
Trưởng Bộ môn Y học truyền thống – Phục hồi sức khỏe, Bệnh viện Nhân dân 115.